Magma ve lav arasındaki ilişkiyi özetleyecek daha iyi bir ifade yoktur. Sonuçta her ikisi de volkanizma süreçlerinin bir parçası olan erimiş kayalardır. Ancak aralarındaki fark, bu çok sıcak maddenin bulunduğu yerde yatmaktadır.

Volkanizma

Bu ayrıma geçmeden önce volkanların nasıl oluştuğunu anlamamız gerekiyor. Bu anlamda Dünya'nın jeolojik oluşumuna geri dönüyoruz: bir çekirdek, erimiş kayadan oluşan bir manto ve soğuk bir kabuk (bulunduğumuz yerde, yüzeyde).

Kaynak: Isto É

Nükleer derinliklerde, erime halindeki demir ve nikelden oluşan 1.200 km yarıçaplı başka bir küre ile karşılaşacağız. Bu, Dünya'nın çekirdeğini gezegenin en sıcak bölgesi yapar, çünkü buradaki sıcaklıklar 6.000º C'ye ulaşır

Benzer şekilde, erimiş kaya mantosuna girmek de iyi bir fikir değildir. 2.900 km yarıçaplı bu bölge 2.000º C sıcaklığa sahiptir. Dahası, bu bölge kabuktan daha az yoğun hale getiren absürt basınçlara maruz kalır. Sonuç olarak, konveksiyon akımları erimiş kayayı yukarı doğru taşır. Bu akışlar daha sonra kabuğu jeolojik bloklara böler.

Sonuçta, mantodan gelen kuvvet, hareket halindeyken bu iki büyük olayı meydana getirebilecek olan bu plakaların buluşmalarına her şeyle birlikte ulaşır.

Çünkü bu büyük bloklar karşılaştığında, daha yoğun olan levha batar ve mantoya geri döner, daha az yoğun olan levha ise çarpışmadan sonra yüzeyde bükülerek volkanik adalar oluşturur. Dolayısıyla volkanlar tektonik levhaların sınırlarında oluşur.

Magma ve lav arasındaki fark

Bu anlamda, aşağıdan gelen bu itki magma tarafından gerçekleştirilir. Temel olarak bu, erimiş kayanın yarı erimiş olanlarla karışımından oluşur. Bu şekilde, bu malzeme yükseldiğinde magma odalarında birikir.

Ancak bu "rezervuarlar" her zaman korkunç volkanik patlamaları beslemez. Maddenin dışarı atılmadan burada kabukta katılaşması mümkündür. Bu durumda, lavabolarda çok popüler olan granit gibi volkanik kayaların oluşumunu görürüz.

Kaynak: Kamu malı / Çoğaltma

Magma taşacak kadar yükselirse, bu malzemeye lav diyoruz. Genel olarak, kabuğu patlatan erimiş kaya 700°C ila 1.200°C arasında değişen sıcaklıklara sahiptir.

Lav atmosfere girdiğinde çok fazla ısı kaybeder, bu nedenle güvenli bir mesafede çok uzun süre beklerseniz kısa süre sonra ekstrüzif magmatik kayaçların oluşumunu göreceksiniz.

Afetler

Geride kalan dayanıklı malzemelere rağmen, magmanın yüzeye çıkması trajedilere yol açma eğilimindedir. 2021 yılının üç ayı boyunca Cumbre Vieja yanardağı Kanarya Adaları'ndaki La Palma şehrinde lav nehirleri püskürttü. Bunun sonucunda yaklaşık 7.000 kişi sığınacak bir yer bulmak için evlerini terk etmek zorunda kaldı.

Dahası, yanardağ söndükten sonra bile, bölge sakinleri geri dönmeden önce yolların açılmasını beklemek zorunda kaldı. Ne de olsa, açıkladığımız gibi, yollar lav olan kayalar ve ondan önce magmalar tarafından kapatılmıştı.

Bu jeolojik olayın takımadalarda daha önce de birkaç kez yaşandığını hatırlatmakta fayda var: 1585, 1646, 1677, 1712, 1949 ve 1971. Ancak geçen yılki olay, 85 günlük tam aktivite ile en uzun süreli olanıydı.

Kaynak: İspanya Ulaştırma Bakanlığı / Reuters aracılığıyla

Ayrıca 15 Ocak'ta Polinezya ülkesi Tonga'da şiddetli bir patlama meydana geldi. NASA'ya göre lav patlaması o kadar şiddetliydi ki bir atom bombasının patlamasını yüz kat aştı.

Buna ek olarak, bu olaydan kaynaklanan volkanik duman 26 km yüksekliğe kadar yükseldi. Bu seviyede, bu malzeme uzaklara ve geniş bir alana yayılabilir, bu nedenle iki hafta sonra Sao Paulo halkı oldukça sıra dışı bir şey olan daha pembe bir gökyüzü görmeye başladı.

Kaynak: Canal Tech.